PartyzanciAK » Utworzenie 1PSP

Utworzenie 1PSP

ODDZIAŁY W INSPEKTORACIE

PDFDrukujEmail

 

 

Kronika

PDFDrukujEmail

 

Załączniki:
 Obraz0001ax32 Kb
 Obraz0001ax33 Kb
 Obraz0002ax26 Kb
 Obraz0003ax30 Kb

 

Kródki zarys histori 1 PSP

PDFDrukujEmail

Informacja ze starego kościółka w Szczawie
 
KRÓTKI ZARYS HISTORII I P.S.P i 1PSP AK
 

         I Pułk Strzelców Podhalańskich powstał jesienią 1918 roku drogą przeorganizowania przez grupę polskich oficerów z Baonu zapasowego 20-tego pułku piechoty austriackiej, stacjonowanego w Tarnowie, gdzie też nowo powstała jednostka stacjonowała przez kilka miesięcy. Głównym organizatorem był por. Ludwik GEBEL. Początkowo pułk nosił dawną numerację i został zaewidencjonowany w Wojsku Polskim jako 20-ty pułk piechoty. W styczniu 1919 roku pułk dostał garnizon w Nowym Sączu i tu sformatował się ostatecznie w składzie: I, II, III baon polowy, pluton artylerii, pluton łączności, kompania C.K.M. i kompania administracyjna.

Pierwszym dowódcą był mjr. Władysław SIWAK jako najstarszy wiekiem oficer jednostki. Wiosna 1919 roku generał Andrzej GALICA zorganizował brygadę podhalańską w skład, której weszły: 20-ty p.p. przemianowany na I Pułk Strzelców Podhalańskich z siedzibą w Sanoku – powstały z 10. p.p. Z tą chwilą dowództwo objął płk.Kazimierz CHOROSZKIEWICZ.   Bazą mobilizacyjną pułku były powiaty: Nowy Sącz, Limanowa, Nowy Targ, Gorlice. Kolejnymi dowódcami byli: 1-go. mjr. Władysław SIWAK 2-go. płk. Kazimierz HOROSZKIEWICZ 3-go. płk. Jerzy DOBRODZICKI 4-go. płk. Zygmunt KRUDOWSKI 5-go. płk. dypl. Tadeusz WŁAD 6-go. płk.dypl. Stanisław JANICKI 7-go płk.dypl. Jan WARTA 8-go. płk. Zbigniew ALEKSANDROWICZ 9-go. płk. dypl. Adam KRAJEWSKI.

       We wrześniu 1939 roku I P.S.P. wziął udział w obronie Ojczyzny pod dowództwem płk. Adama Krajewskiego w składzie 21Dywizji Piechoty Górskiej dowodzonej przez generała Józefa KUSTRONIA. Rozbity w ciężkich walkach koło Janowa 1 P.S.P. podzielił los wielu innych jednostek, przy czym jego dzieje różnie zostały zapisane na kartach historii, jakkolwiek wszyscy dążyli do tego samego celu. I tak mała jego część dostała się do niewoli i znalazła się w obozach jenieckich. Inni wrócili do domów, aby za jakiś czas rozpocząć walkę z wrogiem w konspiracji, jeszcze inni przeszli granicę węgierską lub rumuńską i internowani w obozach po krótkim tam pobycie przeszli do generała Władysława SIKORSKIEGO stanowiąc trzon sformowanej Brygady Podhalańskiej i Karpackiej. W 1939 roku na teren Podhala zgłosił się oficer I P.S.P. mjr. Wacław SZYĆKO pseud. WIKTOR, z-ca inspektoratu Nowosądeckiego, który jako jeden z pierwszych wraz z por. Janem CIEŚLAKIEM pseud. MACIEJ organizował pracę konspiracyjną i wyszukiwał wszystkich oficerów, podoficerów i szeregowych z byłego I P.S.P., celem zorganizowania ramowej kadry oficerskiej i podoficerskiej do powstania I P.S.P. w konspiracji, niezależnie od działającego jednocześnie inspektoratu Nowosądeckiego z siedzibą w Nowym Sączu, a obejmującego zasięgiem swojej działalności cztery powiaty: nowosądecki, limanowski, nowotarski oraz gorlicki. W ten sposób cały inspektorat Nowosądecki kryptonim NIWA był przygotowany do powstania I P.S.P. działającego w konspiracji. W tym czasie funkcję dowódcy inspektoraty Nowosądeckiego pełnił mjr. Franciszek ŻAK pseud. FRANEK

W 1941 roku po zdekonspirowaniu inspektorat objął na krótki czas jego z-ca mjr.Wacław SZYĆKO- WIKTOR, po którym w 1942 roku funkcję inspektora objął mjr. Franciszek GALICA- RYŚ. Duży wkład organizacyjny włożył w powstanie I P.S.P. następny inspektor Nowosądecki przybyły na teren ten w kwietniu 1943 roku ppłk. Jan MIRECKI pseud. WIT-, POCIEJ, który przygotował całą kadrę do powstania I P.S.P. W dniu 28 sierpnia 1944 roku w miejscowości Kisielówka ppłk. Jan MIRECKI został w akcji postrzelony przez Niemców i ciężko ranny. W wyniku odniesionych ran po 4-rech dniach zmarł w szpitalu w Nowym Sączu. Inspektorat po POCIEJU objął jego z-ca mjr. Adam STABRAWA pseud. BOROWY.

      Rozkazem Komendy Okręgu z dnia 22 września 1944 roku został utworzony I P.S.P. w liczbie 1283 żołnierzy a łącznie z pocztem 1580 żołnierzy. Skład dowództwa stanowili: dowódca mjr. BOROWY, z-ca dowódcy rtm.. Michał WOJCIECHOWSKI pseud. PROFESOR, oficer organizacyjny wywiadu i I adiutant pułku kpt. Jan CIEŚLAK pseud. MACIEJ, drugi adiutant por. Szymon PYRĆ pseud. JASKÓŁKA. Pułk składał się z czterech batalionów pod dowództwem: 1.baon d-ca por. Wojciech LIPCZEWSKI pseud. ANDRZEJ 2.baon d-ca kpt. Julian KRZEWICKI pseud. FILIP 3.baon d-ca por. Mieczysław PRZYBYLSKI pseud. MICHAŁ 4.baon d-ca mjr. Julian ZAPAŁA pseud.LAMPART. Łącznie I P.S.P. Inspektorat I rezerwa liczyła 32000 ludzi, z czego miała powstać dywizja pod dowództwem generała OLBRYCHTA pseud. OLZA. Zasięgiem działania I P.S.P. obejmował obszar całego Podhala od Babiej Góry po Gorlice włącznie.

       I P.S.P. wykazał się w okresie swojego istnienia bardzo ożywioną działalność bojową na terenie całego Podhala. Wynikiem akcji bojowych żołnierzy I P.S.P. było zgrupowanie przez okupanta na tym terenie wyborowego wojska niemieckiego łącznie z policją niemiecką w sile 50 000 ludzi oraz liczne tablice ostrzegające przed niebezpieczeństwem, jakie groziło na Podhalu okupantowi ze strony polskiego podziemia. Żołnierze I P.S.P. walczyli nie tylko na terenie Podhala, ci, którzy znaleźli się poza granicami Ojczyzny również pięknymi zgłoskami zapisali swe imię jako uczestnicy Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich czy Karpackich pod Tobrukiem, Dunkierką, Narwikiem i Monte Casino a także w I dywizji im. Tadeusza Kościuszki pod Lenino. I P.S.P. działający na terenie okupowanej ojczyzny w konspiracji został rozwiązany w dniu 18-ty stycznia 1945 roku rozkazem dowódcy pułku mjr. Adama STABRAWY pseud. BOROWY  i żołnierze zostali zwolnieni z obowiązków służby. Żołnierze I P.S.P. wykonali powierzone zadanie dla swojej Ojczyzny w dużym stopniu przyczynili się do zlikwidowania wroga.

 
ARCHIWUM-KOSSZCTAB

   

 

 

 

 


Kanały RSS

© 2008 Partyzanci AK

Poprawny? XHTML i CSS.