Sytuacja AK a Sowiety - str.2
Spis treści |
---|
Sytuacja AK a Sowiety |
str.1 |
str.2 |
str.3 |
Wszystkie strony |
Równocześnie gen. Okulicki skierował 22.1.1945 r. do komendantów rejonowych poufne polecenie nakazując ukryć „zamelinować" posiadaną broń i sprzęt, przejść najbardziej zaufanym kadrom do ścisłej konspiracji, a w razie dekonspiracji przenieść do nowych baz. Zaleciał też utrzymywanie łączności z dowództwem nowej, kadrowej organizacji ..Nie". Rozkazy dowódców AK ze stycznia 1945 r. spowodowały, że pewna grupa członków AK ujawniła się, cześć rozpoczęła normalną pracę bez ujawnienia się inni rozpoczęli walkę zbrojną.
Rozwiązanie AK ułatwiło oczyszczenie szeregów z osób zniechęconych do dalszej walki, zdekonspirowanych oraz tych, którzy nie byli przeciwnikami nowego ustroju. O ile AK powołana była do walk z Niemcami, o tyle organizacja „Nie" miała na celu walkę z władzami Tymczasowego Rządu Lubelskiego oraz z Sowietami. W marcu 1945 r. kierownictwo organizacji „Nie" zostało aresztowane.
3. Powstanie Delegatury Sil Zbrojnych na Kraj (DZS).
Osłabienie kierownictwa „Nie" wskutek aresztowania, niepodporządkowanie się szeregu dowództw AK nowej organizacji obok innych przyczyn spowodowało powołanie 19.04.1945 r. w jej miejsce Delegatury Sil Zbrojnych na Kraj (DSZ). Komendantem DSZ został mianowany płk Jan Rzepecki ps. ..”Prezes". „Ożóg". który od 23 marca 1945 r. pełnił w ..Nie" funkcję I zastępcy komendanta głównego. W depeszy nr 252/HJ do gen. Władysława Andersa. Komendant DSZ tak określił zadania delegatury:
a)organizowanie oporu zbrojnego przeciw władzy komunistycznej.
c)prowadzenie propagandy w społeczeństwie.
W odpowiedzi gen. Anders w depeszy Nr 277/H z dnia 7.Y.45 r. zatwierdził wszystkie propozycje Komendanta DSZ. a ponadto zalecił prowadzenie agitacji w szeregach Ludowego Wojska Polskiego. Stąd też wywodzi się rozpoczęta w końcu maja 45 r. akcja ..Ż" (wojsko Żymierskiego). Przyjęta nazwa - Delegatura Sil Zbrojnych - miała podkreślić, że działalność organizacji w kraju jest ściśle związana z. istniejącymi na emigracji polskimi oddziałami zbrojnymi. Z drugiej strony uwydatniała jej czysto wojskowy charakter. Nie ma dowodów funkcjonowania na terenie województwa krakowskiego organizacji ..Nie", podobnie i DSZ, poza strukturami obszaru i okręgu.
Istniały wiec:
Obszar południowy. na którego czele stal ..Cis" - ..Kortum", w ramach którego powołano okręg krakowsko-rzeszowski z ..Kmicicem" - ..Krukiem II" (do marca). ..Cozasiem" - ..Litwinem"(do maja).
Podziemne ugrupowania na tym terenie nie używały nowych nazw związków po akowskiego podziemia (okręg krakowsko-rzeszowski podporządkował się DSZ dopiero w maju 45 r.), natomiast określały się jako grupy AK lub ROAK1. 28.06.1945 r. powstaje Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej w skład którego weszło kilku polityków z obozu londyńskiego ze Stanisławem Mikołajczykiem na czele. TRJN ogłosił 2.08.45 r. amnestię. Z tych powodów 6.08.45 r. na naradzie odbytej w Krakowie postanowiono rozwiązać DSZ. Już 2.09.45 r. została powołana trzecia z kolei organizacja po akowskiego podziemia - Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (WiN). Miało się ono koncentrować na działalności politycznej, nie mieć charakteru wojskowego, czego dowodem miały być nowe tytuły d-ców wszystkich szczebli: mieli być ..Prezesami" a nie „Komendantami". Organizacja przejęła kadry, materialne środki i strukturę od poprzedniczek.
Okręg Krakowski podporządkowany był Obszarowi Południowemu WiN. Sam dzielił się na 5 Rejonów:
wschodni (powiat): Bochnia. Brzesko, Dąbrowa Tarnowska i Tarnów),
południowy (powiaty: Limanowa, Myślenice, Nowy Sącz. Nowy Targ),
zachodni (powiaty: Biała Krakowska, Wadowice, Żywiec),
północny (powiaty: Chrzanów. Miechów, Olkusz),
krakowski - obejmujący miasto i powiat Kraków.
Rejony dzieliły się z kolei na rady powiatowe, przy których tworzono tzw. „grupy samoobrony".
W 1945 r. dowództwu Okręgu WiN w Krakowie udało się powołać komendy wszystkich szczebli na tym terenie. Był to ewenement w skali Kraju. Okręg ten również dwukrotnie doprowadził do reaktywowania władz centralnych organizacji. Tu wydawano centralne organy prasowe, a przejściowo mieściło się archiwum Zrzeszenia. Kierowany był on do stycznia 1946 r. przez „Ostrowskiego" - ppłk Łukasz Ciepliński. Przejął on wówczas kierownictwo Obszaru Południowego, a stanowisko Prezesa Komendanta Okręgu objął „Bartosz" - mjr Wojciech Szczepański2 i kierował nim do 8 stycznia 1947 r. Ostatnim dowódcą WiN okręgu Krakowskiego była „Wilejka" - Józefa Petriczek, która w charakterze po. Komendanta kierowała nim od stycznia do października 1947 r. Natomiast „Wacław Michalski", drugi z kolei zastępca Komendanta Okręgu, został aresztowany 09.04.48 r. i wraz z tym przestało działać dowództwo WiN w woj. Krakowskim, chociaż formalnie Zrzeszenie WiN nigdy nie zostało rozwiązane.
2.Wyrokiem Sądu Rejonowego w Krakowie został skazany na 8 lat więzienia, które odbywał na Montelupich, Rawiczu, Strzelcach Opolskich i na Mokotowie. Zmarł 22.02.1993r. w wieku 80 lat.